Δευτέρα, 01 Φεβρουαρίου 2010 19:37

ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΟΥΛΑΣ

H Βούλα και ο κόσμος της
02/2010

ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΟΥΛΑΣ
‘Ο μεγάλος ασθενής’

Τον τελευταίο καιρό και προφανώς λόγω των επικείμενων δημοτικών εκλογών, έχει ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση στην πόλη μας γύρω από το υφιστάμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Βούλας (ΓΠΣ). Οι απόψεις είναι δύο: Η μία αναγνωρίζει  έλλειμμα και προτείνει την επικαιροποίηση / αναθεώρησή του και η άλλη υποστηρίζει ότι το ΓΠΣ είναι πλήρες και η οποιαδήποτε αλλαγή του εξυπηρετεί ύποπτα συμφέροντα και όχι την πόλη. Στα πλαίσια της αντιπαράθεσης αυτής, είδαμε ακούσαμε και διαβάσαμε δημόσιες τοποθετήσεις στο Δημοτ.  Συμβούλιο της πόλης μας, καθώς και αρθρογραφία σε τοπικές εφημερίδες διαφόρων παραγόντων και φορέων (εξωραϊστικών, επαγγελματιών κλπ.).

Προσωπικά, αισθάνομαι ότι γνωρίζω το θέμα επαρκώς και  γι΄ αυτό  έχω πάρει δημόσια θέση. Αντιλαμβάνομαι όμως, συζητώντας με τους συμπολίτες μου, ότι ο μέσος ανυποψίαστος κάτοικος αυτής της πόλης δεν γνωρίζει πλήρως το θέμα, καθώς αφενός αυτό είναι άκρως εξειδικευμένο και αφετέρου, στα όσα γράφονται και λέγονται, χρησιμοποιούνται εξειδικευμένοι τεχνικοί και νομικοί όροι και πολλές φορές αποκρύπτονται κατά το δοκούν δεδομένα που δεν εξυπηρετούν τη μια ή την άλλη άποψη. Κοινώς κατά τον θυμόσοφο λαό μας «η μισή αλήθεια είναι το χειρότερο ψέμα».
Για τους παραπάνω λόγους θα προσπαθήσω να αναλύσω το θέμα με απλά κατανοητά λόγια και συγχρόνως να δικαιολογήσω την θέση μου επί του ζητήματος, καταρρίπτοντας κάποιους από τους κατά την άποψή μου «μύθους» των υποστηρικτών της άλλης άποψης που επιθυμεί την παθητική και μοιρολατρική διατήρηση της σημερινής κατάστασης.
Αναγνωρίζοντας ότι όσοι εμπλέκονται στη δημόσια αυτή συζήτηση κινούνται από αγαθά και ηθικά ελατήρια και ο καθένας με τον τρόπο του επιθυμεί το καλύτερο για την πόλη μας, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω  με μια μικρή ιστορική αναδρομή:
Η πόλη μας είχε την ιστορική τύχη, από τη δημιουργία της (1926) να χαρακτηριστεί περιοχή «αποκλειστικής κατοικίας». Την ίδια τύχη είχαν πολύ λίγες πόλεις ακόμα, όπως το Παλαιό Ψυχικό, η Φιλοθέη και η Εκάλη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πόλεις αυτές συγκαταλέγονται στις 10 ακριβότερες  περιοχές, όχι μόνο στην χώρα αλλά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Όταν συνέβη αυτό η Βούλα σαν εξοχικός οικισμός αποτελείτο από 20 περίπου οικοδομικά τετράγωνα και είχε μόλις 240 μόνιμους κατοίκους. Με τα χρόνια η πόλη μεγάλωσε και απέκτησε την σημερινή της φυσιογνωμία με 360 οικοδομικά τετράγωνα, περίπου 45.000 κατοίκους και 3 κεντρικούς  άξονες να τη διατρέχουν. Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 50, η επέκταση του σχεδίου πόλης γινόταν με κεντρικό κυβερνητικό σχεδιασμό και για το λόγο αυτό στις περιοχές που έγιναν οι πρώτες επεκτάσεις υπάρχει πληθώρα κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων (πλατείες, εκκλησίες, σχολεία, αθλητικοί χώροι κτλ), σε αντίθεση με τις μεταγενέστερες εντάξεις, που ως επί τω πλείστον έγιναν μετά από πιέσεις  οικοδομικών συνεταιρισμών, επιβάλλοντας στο αδύναμο τότε Κράτος την πολιτική της «μέγιστης εκμετάλλευσης», με αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές να στερούνται ακόμα και σήμερα βασικών κοινωφελών υποδομών. Τις δεκαετίες '50 έως '80 νομοθετήθηκαν χωρίς κανένα σχέδιο ρυθμίσεις που κατά το δοκούν και αποσπασματικά προσδιόριζαν εμπορικές χρήσεις σε διάφορα σημεία της πόλης (παραλιακή λεωφόρος, Παπάγου, Σωκράτους, Προόδου κ.α.)
Η Βούλα δεν διέθετε Πολεοδομικό Σχέδιο μέχρι το 1993, όταν υποχρεώθηκε λόγω της πολυνομίας που ίσχυε στην περιοχή, αλλά και της σημαντικής επέκτασής της, να ρυθμίσει επί το λογικότερο το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται.  Το ΓΠΣ μιας πόλης προσδιορίζει τι επιτρέπεται να κατασκευαστεί και πού, ποιες περιοχές χαρακτηρίζονται προς ένταξη ή ως χώροι αθλητισμού σχολείων ή πλατειών και εξειδικεύει κάθε λεπτομέρεια που αφορά στην πόλη και στο μέλλον της. Μέρος του ΓΠΣ αποτελεί η ενότητα που περιγράφει τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης. Το ΓΠΣ εγκρίθηκε από το Δημ. Συμβούλιο Βούλας επί δημαρχίας Αποστολάτου και από τον Οργανισμό Αθήνας και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το 1993.
Το Δ.Σ. είχε εγκρίνει κατά πλειοψηφία χρήσεις γης «αμιγούς» κατοικίας σε όλο το εύρος της και «γενικής» κατοικίας στη Λ. Βουλιαγμένης και στη μισή Βασ. Παύλου, επιτρέποντας έτσι ήπιες επαγγελματικές χρήσεις ΣΕ ΟΛΗ την πόλη, αν και απαγόρευε τα εμπορικά κέντρα ή τις χρήσεις που δημιουργούν όχληση. Μετά από προσφυγή της τότε αντιπολίτευσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, εκδόθηκε  το 2000 απόφαση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ που ακύρωνε το τμήμα του ΓΠΣ που αφορούσε στις χρήσεις γης, με το, ορθό κατ΄ εμέ, σκεπτικό ότι η μετατροπή της περιοχής από «αποκλειστικής» κατοικίας σε «αμιγούς» ή «γενικής» κατοικίας, με μαγαζιά παντού, ήταν δυσμενής εξέλιξη για την ποιότητα ζωής στην πόλη. Εν τω μεταξύ στο μεσοδιάστημα (1993 έως 2000) είχαν ανεγερθεί επί των κεντρικών οδικών αξόνων κάποια κτήρια γραφείων, εφόσον το ισχύον έως το 2000 ΓΠΣ το επέτρεπε. Οι ιδιοκτήτες κτηρίων γραφείων που είχαν κατασκευαστεί την περίοδο 1993-2000, ειδικά στην Λεωφ. Βουλιαγμένης, αιτήθηκαν και κατάφεραν το Δεκέμβριο του 2003 να εγκριθεί από τη Βουλή, μετά από πρόταση της Κυβέρνησης, νομοθετική ρύθμιση (τροπολογία) που επέτρεπε την κατασκευή τέτοιων κτηρίων επί των κεντρικών οδικών αξόνων, διατηρώντας συγχρόνως το καθεστώς της «αποκλειστικής» κατοικίας στο υπόλοιπο της πόλης. Μετά από προσφυγή τοπικών συλλόγων στο ΣτΕ το 2007, η Ολομέλεια ακύρωσε τη νομοθετική ρύθμιση ως αναιτιολόγητη, διότι δεν συνοδευόταν από τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη, άρα αντισυνταγματική. Την περίοδο 2003 έως 2007 ανεγέρθηκαν με νόμιμες άδειες αρκετά ακόμα κτήρια γραφείων στη Λεωφ. Βουλιαγμένης. Στη συνέχεια ομάδα συμπολιτών μας έκανε προσφυγή στο ΣτΕ εναντίον του Δήμου Βούλας, γιατί δεν σφράγισε επιχείρηση που λειτουργούσε στη Λ. Βουλιαγμένης (παράτυπα πλέον, μετά τη νέα απόφαση του ΣτΕ) και το ΣτΕ εξέδωσε απόφαση που ανάγκαζε τον Δήμο να σφραγίσει την εν λόγω επιχείρηση.

Αυτή είναι συνοπτικά η πολύπαθη ιστορία του ΓΠΣ της πόλης μας. Είμαι αυτός που πριν λίγους μήνες, όπως είχα δεσμευτεί ενώπιον του Δημ. Συμβουλίου, έβαλα την πρώτη υπογραφή, καλώντας συγχρόνως τους συναδέλφους Δημ. Συμβούλους, πέρα από παρατάξεις και μικροπολιτικές, να προσυπογράψουν το αίτημα συζήτησης στο Δ.Σ του θέματος αναθεώρησης του ΓΠΣ της πόλης μας. Το θέμα ήλθε για συζήτηση στο συμβούλιο από 10 Συμβούλους διαφόρων παρατάξεων, αλλά τελικά μετά τη συζήτησή του απορρίφθηκε γιατί καταψηφίστηκε από 11 συναδέλφους, χωρίς να λάβουν γνώση της εισήγησης της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου που θεωρεί απολύτως αναγκαία την επικαιροποίηση του Γ.Π.Σ.
Ας δούμε όμως το πρακτικό μέρος αυτού του μεγάλου ζητήματος. Όπως ανέφερα παραπάνω, το ΓΠΣ περιέχει σωρεία θεμάτων που ρυθμίζουν την φυσιογνωμία της πόλης μας. Το ΓΠΣ Βούλας του '93 ήταν ελλιπές και δεν είδε την πόλη μακρόπνοα. Επειδή ήμουν μεταξύ εκείνων που τότε το υπερψήφισαν, αναλαμβάνω το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί. Τα τελευταία χρόνια η πόλη μας είναι ανοχύρωτη απέναντι σε όσους την επιβουλεύονται. Θυμίζω την πρόσφατη υπόθεση Κόνιαρη-Μουσείου Μπενάκη, την υπόθεση Ασκληπιείου Βούλας – Ερυθρού Σταυρού, την υπόθεση Β’ Πλάζ-ΕΤΑ-Απολλώνιων Ακτών, αλλά και την έλλειψη δημοτικών χώρων για αθλητικές και άλλες δραστηριότητες. Αν είχαμε ή δημιουργούσαμε ένα πλήρες ΓΠΣ, όλες οι παραπάνω απειλές ή ελλείψεις δεν θα υφίσταντο. Πιστεύει κανείς ότι το Μουσείο Μπενάκη θα κατάφερνε να εκποιήσει τα 7 ελεύθερα οικοδομικά τετράγωνα Κόνιαρη, στα οποία φέρεται σήμερα ως ιδιοκτήτης, εάν το ΓΠΣ όριζε συντελεστή δόμησης 0,2 ή 0,1; Πιστεύει κανείς ότι θα σκεπτόταν ο Ερυθρός  Σταυρός την αντιπαροχή του Ασκληπιείου αν ο συντελεστής δόμησης και κάλυψης είχε ρυθμιστεί στο εύρος της σημερινής έκτασης των κτηριακών του υποδομών, δηλ. 0,2 με 0,3; Αν το ΓΠΣ όριζε ρητά ότι στην Α’ και Β΄Πλαζ  επιτρέπονται μόνο λουτρικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, τι θα μπορούσαν οι Απολλώνιες Ακτές να εκμεταλλευτούν στη Β’ Πλάζ ή να νομοθετήσει η ΕΤΑ; [ βλ. Προεδρικό Διάταγμα 2004 περί 5 εστιατορίων στη Β’ Πλάζ ] !  Σήμερα δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε κανένα μεγαλόπνοο και ασφαλές σχέδιο για την πόλη μας. Ακόμα και το περιβόητο κολυμβητήριο ή το αλιευτικό καταφύγιο, ή ακόμα και οι αναγκαίες πεζογέφυρες στην παραλιακή λεωφόρο-καρμανιόλα, δεν μπορούν να κατασκευαστούν γιατί με την πρώτη προσφυγή κατοίκου θα ματαιωθούν αφού δεν προβλέπονται ρητά στο ΓΠΣ. Η δε ένταξη των δύο εκτός σχεδίου πόλης περιοχών (πίσω από το 2ο Γυμνάσιο-Λύκειο και στη συμβολή Λ. Βουλιαγμένης με Λ. Βάρης) δεν μπορεί να προχωρήσει και να πάρει ο Δήμος αυτά που δικαιούται σε έκταση γης για τις δημοτικές υποδομές που απαιτούνται, αφού δεν ισχύουν οι χρήσεις γης του ΓΠΣ του '93! Άρα, κακώς χύνονται κροκοδείλια δάκρυα για την έλλειψη αθλητικών χώρων από τοπικούς παράγοντες.
Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι που επιβάλλουν την αναθεώρηση του ΓΠΣ της πόλης μας το γρηγορότερο δυνατόν.
Το θέμα των χρήσεων γης είναι επίσης μεγάλο και επίκαιρο. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αποτελεί κινδυνολογία το ερώτημα αν είναι νόμιμο ή παράνομο το Δημαρχείο ή το Αστυν. Τμήμα ή τα φροντιστήρια. Κατ΄αυτούς είναι παρελκυστικό το ερώτημα ποιο μπορεί να είναι το μέλλον των παραπάνω εγκαταστάσεων, αν κάποιος προσφύγει εναντίον τους στο ΣτΕ ή καταγγείλει τη λειτουργία τους στο Δήμο. Αποφεύγουν επιμελώς να απαντήσουν αν η πόλη μας χρειάζεται κτήριο που να στεγάσει ένα σύγχρονο και λειτουργικό Δημαρχείο, το ΙΚΑ, την Εφορία ή ένα  Πυροσβεστικό σταθμό, ή όποια άλλη ανάγκη προκύπτει για μια σύγχρονη και αυτάρκη πόλη. Τίποτα από αυτά σήμερα δεν μπορούμε να αποκτήσουμε, αφού αυτά δεν προβλέπονται από το ελλιπές ΓΠΣ. Δεν απαντούν στο ερώτημα αν οι ίδιοι θα έφτιαχναν το σπίτι τους σε οικόπεδο με πρόσωπο στους κεντρικούς οδικούς άξονες βαριάς κυκλοφορίας, με μέση όχληση 86 db, που τρελαίνουν όσους τυχόν θα επιχειρήσουν να κατοικήσουν μέσα σε αυτό.
Κανείς δεν επιθυμεί την εμπορευματοποίηση της πόλης. Όμως, τα θέματα που προκύπτουν πρέπει να λύνονται με βάση τη λογική. Ο προαστιακός χαρακτήρας της Βούλας και η ποιότητα ζωής των κατοίκων της θα διαφυλαχθούν με ένα πλήρες και αυστηρό (σιδηρόφρακτο, θα έλεγα) γεν. πολεοδομικό σχέδιο και ΟΧΙ στρουθοκαμηλίζοντας και σπρώχνοντας τα προβλήματα κάτω από το χαλί!
Η αρθρογραφία των τελευταίων εβδομάδων για το θέμα περιείχε τις απόψεις των συντακτών αλλά και  σωρεία υπερβολών, κενών και επισφαλών χαρακτηρισμών και συμπερασμάτων. Ενδεικτικά αναφέρω:
"Το Παλαιό Ψυχικό η Φιλοθέη και η Εκάλη, μαζί με τη Βούλα, έχουν τα προνόμια των περιοχών αποκλειστικής κατοικίας". Μπορεί κάποιος να μας πει αν οι τρεις αυτές πόλεις τριχοτομούνται από άξονες βαριάς κυκλοφορίας όπως η Βούλα; Όχι βέβαια, οι οδικοί άξονες βρίσκονται στα όρια των πόλεων αυτών και όχι μέσα σε αυτές. Εύλογα δημιουργείται το ερώτημα που ήταν επί δεκαετίες, που σχεδιάζονταν και κατασκευάζονταν αυτοί οι κεντρικοί οδικοί άξονες, όσοι σήμερα κόπτονται για την πιθανή υποβάθμιση της περιοχής με την κατασκευή κτηρίων γραφείων επί των κεντρικών οδικών αξόνων που διέρχονται από την πόλη; Έκαναν κάτι για να αποφευχθεί ή να ελαχιστοποιηθεί η ζημιά; ; Όχι. Ο καθηγητής πολεοδομίας του ΕΜΠ κ. Σαρηγιάννης δηλώνοντας ότι η πόλη μας «αποτελεί πολεοδομικό πρότυπο για τις σύγχρονες πόλεις και ότι εδώ θα ήθελαν όλοι οι Έλληνες να κατοικούν» εννοεί και επί των αξόνων μεγάλης κυκλοφορίας;
Αναφέρεται η σημερινή κατάντια του Π. Φαλήρου, που από τις όμορφες διπλοκατοικίες έφτασε στη σημερινή αλγεινή εικόνα. Μα εκεί αύξησαν τους όρους δόμησης και κάλυψης και το ύψος των οικοδομών (9όροφα!), κάτι που δεν συζητείται για την πόλη μας από κανένα.
Όταν αναφέρεται ότι όσοι επιθυμούν την αναθεώρηση του ΓΠΣ επιθυμούν τη τσιμεντοποίηση της περιοχής τι εννοούν; Αφού οι όροι δόμησης δεν τροποποιούνται, είτε χτιστεί κτήριο οικιών είτε κτήριο γραφείων, το τσιμέντο που θα πέσει και ο όγκος που θα δημιουργηθεί είναι τα ίδια. Εκτός αν υπονοούν ότι στις ιδιοκτησίες επί των κεντρικών αξόνων δεν πρέπει να χτιστεί ποτέ τίποτα. Θα ήταν χρήσιμο να μας εξηγήσουν τι εννοούν λέγοντας ότι «το παρόν καθεστώς χρήσεων γης δίνει προϋποθέσεις για περισσότερους κοινόχρηστους και αθλητικούς χώρους, περισσότερο πράσινο, λιγότερο θόρυβο….». Πού τα ανακάλυψαν αυτά;;; Μήπως εννοούν ευρείας κλίμακας απαλλοτριώσεις;  Εκεί θα μπορούσα να συμφωνήσω μαζί τους, υπό τον όρο να μας υποδείξουν και τις πηγές χρηματοδότησης των εκατοντάδων εκατομμυρίων που θα απαιτηθούν. Τέλος, αφού με τις τόσες αποφάσεις του ΣτΕ το θέμα έχει δήθεν «κλείσει οριστικά και αμετάκλητα» και η όποια προσπάθεια των «συμφερόντων» δεν μπορεί να έχει καμιά τύχη, ΓΙΑΤΙ οι αρθρογράφοι και όσοι συνάδελφοι Δημ. Σύμβουλοι άλλαξαν όψιμα άποψη κόπτονται να μην συζητηθεί καν το θέμα; Μήπως το θέμα δεν είναι τόσο απόλυτα κλειστό από το ΣτΕ και τη νομοθεσία όσο μερικοί υποστηρίζουν;

Έχω εκπεφρασμένη δημοσίως άποψη, την οποία συνεχίζω να υποστηρίζω με παρρησία και επιχειρήματα, όπως και ο Δημοτικός Συνδυασμός του οποίου ηγούμαι. Δεν σκοπεύω να ψαρέψω σε θολά νερά, ούτε να χρησιμοποιήσω ένα τόσο σημαντικό ζήτημα για πρόσκαιρα εκλογικά οφέλη. Επέλεξα συνειδητά να λέω σε όλους την ειλικρινή άποψή μου και όχι, κατά περίπτωση, αυτό που θέλει να ακούσει ο καθένας.
Άποψή μου είναι ότι το ζήτημα έχει να κάνει με την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των εμπλεκομένων. Οφείλουμε, για το καλό της πόλης μας, να μιλήσουμε ανοιχτά και ειλικρινά, ειδικά για ένα τόσο μεγάλο θέμα, με στόχο την καλύτερη δυνατή λύση για την Βούλα, πάντα με γνώμονα ότι εδώ μεγαλώνουν τα παιδιά μας. Πρέπει να βρούμε τους κοινούς τόπους, μακριά από δογματικές αντιλήψεις και αγκυλώσεις που δεν ταιριάζουν στην εποχή μας, δίνοντας την ευκαιρία στην πόλη, που θεωρώ δεδομένο ότι όλοι αγαπούμε, να προχωρήσει μπροστά διατηρώντας τη φυσιογνωμία της φιλικής, ήρεμης, ανθρώπινης και συνάμα λειτουργικής πόλης. Ας μιλήσουμε επιτέλους ειλικρινά και λογικά χωρίς να ποινικοποιούμε την αντίθετη άποψη κι ας προσπαθήσουμε να γιατρέψουμε τον «μεγάλο ασθενή» της πόλης μας. Λύσεις υπάρχουν.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ
Αντιδήμαρχος Βούλας & Υποψήφιος Δήμαρχος
Κυβερνήτης Πολιτικής Αεροπορίας
Υποψήφιος Διδάκτορας Δημόσιων Οικονομικών